आ…गा…गा…उन्हाळा म्हणायचं का पावसाळा?

पूर्वमशागत खोळंबली, व्यवसाय थांबले, लग्नसराईत अडथळा

पन्हाळा / महान कार्य वृत्तसेवा

“आ….गा….गा….. उन्हाळा म्हणायचं का पावसाळा?” असं सध्या गावाकडं लोक विचारतायत. मे महिन्यात कडक ऊन असायला हवं, पण इथे उगाचच अवेळी ढग जमू लागलेत, सोसाट्याचा वारा सुटतोय, कुठं वीजा चमकतायत, कुठं तुरळक सरी पडतायत. यामुळे शेतकरी, दुकानदार, आणि लग्नसराईची तयारी करणारे सगळेच पुरते गोंधळलेत.

शेतात पूर्वमशागतीची कामं सुरु व्हायची वेळ हीच असते. बैलजोडी जोखडायची, नांगर चालवायचा, ट्रॅक्टर लावायचं, खतं टाकायची तयारी सुरु असते. पण पावसाच्या या अनपेक्षित फेऱ्यांमुळे माती ओली होऊन राहिलीये. नांगर घालायला माती तयार नाही. कोरडी जमीन लागते नांगराला, पण ही जमिनच आता दलदल झालीये.

बाजारातल्या लहानमोठ्या व्यावसायिकांचीही अवस्था वेगळी नाही. “म्हणजे काय बघा, बर्फाच्या गोळ्याचा, ताकाच्या गाड्यांचा धंदा चालायचा उन्हात. पण पाऊस आला की कुठं बर्फ विकायचा?” असं गावातल्या एका छोट्या व्यावसायिकानं सांगितलं. चहा टपरीपासून ते गड्डी विक्रेत्यांपर्यंत सगळ्यांचा रोजचा व्यवहार या हवामानानं गारद केलाय.

तरी खरी चिंता आहे ती लग्नसराईची. मे महिन्यातली पंचांग बघून अनेकांनी मुहूर्त ठरवलेत. पण मंडप लावायचा तर जागा ओली; जेवणासाठी फड लावायचाय, तिथं वारं-वारं सुटतंय. भटजीही “धन्य हो ही अवकाळी खेळती” म्हणत उगाच पवित्र मंत्र गडबडीत म्हणतायत. वऱ्हाड आले तरी पाय घसरायची भिती; भटभटीत उन्हात जेवायची मजा, पण इथे पावसात पत्र्याखाली लावलेला पंगत. सगळंच विसकटल्यासारखं वाटतंय.

ज्येष्ठ शेतकरी दादासो पाटील सांगतात, “हे काही पूर्वी नव्हतं. मे महिना म्हणजे ऊन तापलेलं, उन्हाच्या झळा लागत. आताचं हवामान कधी ढगाळ, कधी थोडंसं थंड. खरं म्हणजे, शेतीच्या हिशोबाचं गणितच गडबडलंय.” ग्रामपंचायतनं हवामान बदलाच्या पार्श्वभूमीवर स्थानिक प्रशासनाकडे हवामानविषयक तातडीच्या सूचनांची मागणी केलीये. शेतकऱ्यांना देखील कृषी विभागाकडून पुढील पेरणीसाठी सल्ला मिळावा, अशी मागणी आहे.

एकंदरीत, आत्ता गावात उन्हाळा की पावसाळा, हेच समजेनासं झालंय. ढग बघून पाऊस येतो की नाही, याचा नेम नाही. आणि उन्हं लागतायत तरीसुद्धा अंगावर थंड वारा सुटतोय. गावाकडं असं वातावरण फारसं पाहायला मिळालं नव्हतं. त्यामुळे आज प्रत्येक जण म्हणतोय मे महिन्यातच पावसाळा आला.