आरोग्यमंत्र्यांच्या जिल्ह्यातच आढळले एसएसपीई रूग्ण; पालक धास्तावले

विठ्ठल बिरंजे/महान कार्य वृत्तसेवा
पुणे, सोलापूरसह कोल्हापूर जिल्ह्यात गुलेन बॅरी सिंड्रोन अर्थात जीबीएसचा फैलाव सुरु आहे. या आजाराने सोमवारी सोलापूर जिल्ह्यातील प्रवीण कल्लप्पा विभुते या 40 वर्षीय तरुणाचा पहिला बळी घेतल्याने राज्यात एकच खळबळ उडाली. तर यापेक्षाही गंभीर असलेल्या सबएक्यूट स्क्लेरोसिंग पैनेंसेफलाइटिस (एसएसपीई) या आजाराचा शिरकाव झाला असून आरोग्यमंत्री प्रकाश आबिटकर यांच्याच जिल्ह्यात आतापर्यंत दोन रुग्ण आढळून आल्याची धक्कादायक माहिती समोर आली. विशेषत: 5 ते 10 वयोगटाच्या लहान मुलांमध्ये या आजाराची लक्षणे आढळून येत आहेत. मिळालेल्या माहितीनुसार राज्यात आतापर्यंत 7 हजार बालके या व्याधिने ग्रस्त असल्याचे समजते. या आजारावर अद्याप कोणतेही औषध उपलब्ध नसल्याने पालक धास्तीखाली आहेत. या संदर्भात काही पालकांनी आरोग्यमंत्री प्रकाश आबीटकर यांची भेट घेवून गाऱ्हाणे मांडले. परंतू, त्यांनी ही बाब गांभीर्याने घेतलेली नाही.
सबएक्यूट स्क्लेरोसिंग पैनेंसेफलाइटिस हा एक दुर्मिळ आणि गंभीर प्रगतीशील न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर आहे. जो गोवर विषाणूमुळे होतो. हा आजार विशेषतः लहान मुले आणि किशोरवयीन मुलांमध्ये आढळतो. ज्यांना लहानपणी गोवर झाला होता. त्यांच्यामध्ये याची लक्षणे दिसून येतात. गोवर येवून गेल्यानंतर काही वर्षांनी हा विषाणू हळूहळू विकशीत होतो. त्यामुळे नेमका काय आजार आहे. हे लवकर लागत नसल्याचे डॉक्टरांचे म्हणणे असल्याचे पालकांकडून सांगण्यात येते.

लक्षणे
गोवर विषाणूचा मेंदूच्या ऊतीमध्ये सततच्या संसर्गामुळे होतो. गोवर झाल्यानंतर काही वर्षांनी हा विषाणू विकसित होऊ शकतो,
या विषाणूची लक्षणे हळूहळू विकसित होतात आणि ती व्यक्तीपरत्वे बदलू शकतात. काही सामान्य लक्षणांमध्ये हे विषाणू समाविष्ट आहेत. मानसिक आणि वर्तणुकीतील बदल स्मरणशक्ती कमी होणे, लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण, चिडचिडेपणा, आणि व्यक्तिमत्वात बदल. अचानक स्नायूंची हालचाल वाढणे किंवा फेफरे येणे. अनैच्छिक स्नायूंचे आकुंचन आणि बेहोशी, लाग गळणे, हालचालींमध्ये समन्वय आणि स्थिरता राखण्यात अडचण, चालण्यात समस्या,स्नायूंना कडकपणा येणे, अंधुक दृष्टी किंवा दृष्टी कमी होणे. आदी लक्षणे दिसून येतात.

या चाचण्या कराव्यात
एसएसपीईचे निदान करण्यासाठी शारीरिक तपासणी आणि न्यूरोलॉजिकल मूल्यांकन करुण घेणे आवश्यक आहे. मेंदूची विद्युत क्रिया मोजणे, मेंदूचे तपशीलवार चित्र घेण्यासाठी मेंदू आणि पाठीच्या कण्याच्या सभोवतालच्या द्रव्याचे विश्लेषण करण्यासाठी रक्त, गोवर अँटीबॉडीज तपासण्या आवश्यक आहे. असे सांगण्यात येते.

काळजी हाच पर्याय
या आचारवर कोणताही इलाज नाही. उपचारांचा उद्देश हा रोगाची प्रगती कमी करणे आणि लक्षणांचे व्यवस्थापन करणे हा आहे. हा एक गंभीर आणि जीवघेणा आजार आहे. जर मुलामध्य अशी लक्षणे दिसत असतील, तर त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घेणे हाच यावर सध्यातरी पर्याय आहे.

मंगेश चिवटे यांची धडपड
मुख्समंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या कार्यकाळात रूग्णसेवेची जबाबदारी अतिशय नेटाने मंगेश चिवटे यांनी सांभाळली होती. त्या निमित्ताने त्यांची प्रती मुख्यमंत्री म्हणून राज्यभर ओळख तयार झाली होती. रूग्णांना मदत देवून न थांबता उपचारा पश्चात त्यांची कशी तब्बेत आहे, त्यांना काही अडचणी आहेत का? अशी चौकशी करण्यासाठी ते रूग्णांच्या घरी भेटी देत होते. त्यामुळे राज्याचा मुख्यमंत्री सहाय्यता निधी कक्ष चर्चेत आला होता. सध्या त्यांच्याकडे ही जबाबदारी नसलीतरी कार्यकक्षेबाहेर जावून ते गरजूंना मदत करत आहेत. सध्या एसएसपीई या आजारावर कोरोना प्रमाणे तातडीने सिरमकडून संशोधन करुन लस तयार करावी अशी पालकांची मागणी आहे. यासंदर्भात मंगेश चिवटे पाठपुरावा करत आहेत. त्यांनी काही दिवसांपूर्वी काही पालकांच्या समवेत केंद्रीय आरोग्यमंत्री प्रतापराव जाधव यांची भेट घेवून या आजाराचे गांभिर्य मांडले होते. या आजारावर सिरम इन्स्टिट्यूटला केंद्र सरकारने तातडीने लस तयार करण्यासाठी आदेश द्यावेत, अशी आग्रही मागणी त्यांनी केलेली आहे.