नवी दिल्ली/महान कार्य वृत्तसेवा
चीनच्या वुहान प्रांतात फ्लूसदृश व्हायरसने कहर केल्याचे लोकांनी ऐकलं होतं, तेव्हा क्वचितच कोणी विचार केला असेल की चीनमधील ही महासाथ संपूर्ण जगाला हादरवेल. या महासाथीने 1.4 कोटी लोकांचा जीव घेतला आणि 40 कोटी लोक प्रभावित झाले. या धक्क्याला 5 वर्षांचा कालावधी उलटून गेला आहे, पण या आजाराची वेदना इतकी होती की आजही लोक त्याच्या धक्क्यातून बाहेर पडू शकलेले नाहीत. मात्र आता पुन्हा एकदा जगभरातील तज्ज्ञांनी नव्या साथीची भीती व्यक्त केली आहे.
अलीकडच्या काही धोकादायक आजारांवर नजर टाकली तर अशी भीती वाटते की पुढील महासाथ अगदी जवळ आली आहे कारण 2024 मध्ये आफ्रिकन देशांमध्ये अनेक धोकादायक आजार पसरले. आंतरराष्ट्रीय सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणी घोषित करण्यात आला. वर्षाच्या अखेरीस, तज्ज्ञांच्या गटाने काँगोमध्ये एक अज्ञात रोग शोधला जो अत्यंत रहस्यमय होता. मात्र, हा मलेरियाचा गंभीर प्रकार मानला जातो जो कुपोषणामुळे होत आहे.
तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की पुढील महासाथ नक्कीच येईल, पण ही महासाथ कोठून उद्भवेल आणि कधी येईल हे सांगणे कठीण आहे. ही महासाथ 2025 मध्येच येण्याची शक्यता आहे.
डब्ल्युएचओ काय म्हणते?
जागतिक आरोग्य संघटनेत साथीच्या रोगांच्या प्रतिबंधासाठी स्थापन करण्यात आलेल्या समितीच्या अंतरिम संचालक मारिया व्हॅन केरखोव्ह म्हणतात की डब्ल्यूएचओ देखील वर्ड फ्लूसारख्या साथीच्या आजारांबद्दल चिंतेत आहे. आजतागायत तो व्यक्तीपासून दुसऱ्या व्यक्तीपर्यंत पसरला नसला तरी माणसांमध्ये त्याचा प्रसार झपाट्याने होऊ लागला आहे. अशा परिस्थितीत चिंता कायम आहे.
तयारी काय?
सध्याची व्यवस्था पाहता, तज्ज्ञांचं म्हणणं आहे की जर कोरोनासारखी महासाथ आली तर आम्ही पूर्वीपेक्षा अधिक चांगल्या पद्धतीने त्याचं व्यवस्थापन करू शकू. सर्वसाधारणपणे, सरकार असं मानतात की कोरोना ही एक अनपेक्षित महासाथ होती, त्यावेळी कठीण परिस्थितीत त्याचं व्यवस्थापन चांगलं होतं, परंतु आता कोणतीही महासाथ आली तर त्याला सामोरं जाण्याचे ठोस मार्ग आहेत. या सगळ्याला सामोरं जाण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय देखरेख यंत्रणा स्थापन करण्यात आली आहे.
कोविड -19 साथीच्या रोगाने जगभरातील आरोग्य यंत्रणा हादरल्या. यामुळे आपण ज्या आरोग्य संकटांचा सामना करत आहोत त्यांची एक लांबलचक यादी सोडली आहे. अनेक हंगामी आजारांनी गंभीर स्वरूप धारण करण्यास सुरुवात केली आहे. एकीकडे पूर आणि भूकंपाचा सामना करावा लागतो आणि दुसरीकडे मारबर्ग, कॉलरा, गोवर, डांग्या खोकला, डेंग्यू आणि विविध नवीन आजारांना तोंड द्यावे लागते. या सर्व कारणांमुळे आरोग्य यंत्रणेवर आधीच ताण आहे. अशा परिस्थितीत, नवीन महासाथी सामना करणे खूप कठीण होऊ शकते.